Notariusz to urzędnik o bardzo szczególnej roli w całym systemie prawnym. Rola ta wynika z zakresu posiadanych przez niego możliwości oraz kompetencji. I jest ona niezwykle ważna, co określają poszczególne przepisy prawa. Jaka ona dokładnie jest? Jak rozsądnie skorzystać z możliwości oferowanych nam przez notariusza?
Zapraszamy serdecznie do krótkiego przeglądu tego zawodu. W przypadku chęci poznania rynku nieco bliżej, zapraszamy serdecznie do zapoznania się z treścią stosownych przeglądów dostępnych na stronie https://najlepszy-prawnik.pl/ Samą zaś funkcję notariusza omówimy w kolejnych akapitach, dlatego też zachęcamy do dokładnego zapoznania się z ich treścią.
Notariusz – przedstawiciel prawa na własny rachunek
Zawód notariusza to zawód zaufania publicznego, wykonywany przez osobę, która ukończyła studia prawnicze, stosowną specjalizację oraz zakończyła aplikację notarialną w funkcjonującej na rynku kancelarii notarialnej. W przeciwieństwie jednakże do pozostałych zawodów prawnych, zawód notariusza jest najlepiej przez ustawę określonym zawodem.
Ustawodawca bowiem bardzo dokładnie definiuje zakres obowiązków notariusza, a nawet jego wynagrodzenie w postaci stosownych widełek wynagrodzenia za poszczególne czynności, mimo iż w teorii wykonuje on działalność mającą charakter działalności gospodarczej na własny rachunek.
Co jednak istotne, funkcjonuje na rynku cały zestaw aktów prawnych, które nadają notariuszowi specjalne i ekskluzywne uprawnienia. Akty te bowiem regulują szereg umów, które pod rygorem nieważności powinny zostać sporządzone przed notariuszem. Na czym dokładnie ta kwestia polega?
Zestaw zadań specjalnych notariusza
W obecnie panującym porządku prawnym można zawierać bardzo dużo umów, których postać oraz ważność zagwarantowana jest przepisami prawa. Jest jednak szereg czynności, które mocy prawnej nabierają dopiero po ich przeprowadzeniu w obecności notariusza. Zapewnia o tym ustawodawca, a działanie te ma na celu ochronę interesów obu stron przez wykwalifikowanego przedstawiciela prawa.
I tak nie dokonamy sprzedaży nieruchomości, jeśli umowa sprzedaży nie zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego. Jest to najpopularniejsze działanie wykonywane przez notariusza, więc kwestia ta dla wielu z nas wydaje się dość oczywista. Jednakże także inne działania w zakresie czynności związanych z własnością nieruchomości, musimy wykonać ze wsparciem stosownego notariusza. Są to więc umowy użytku wieczystego oraz podziału lokalu
W obecności notariusza będziemy musieli również sporządzić umowę przekazania darowizny czy też intercyzę małżeńską. W tym przypadku nasza wola i sporządzenie stosownej umowy samo w sobie nie wystarczy – potrzebujemy konkretnej formy tego aktu, by był on prawnie wiążący.
Formy stosownego aktu notarialnego wymagają również umowy spółek, takich jak akcyjna, czy też każdej innej. Zrezygnowanie z takiej formy zawarcia umowy może doprowadzić do uznania jej za umowę nieważną. W takiej sytuacji możemy nie być właścicielami zakupionego lokalu, gdyż czynność ta miała nieodpowiednią formę prawną. Warto zwrócić na to szczególną uwagę, gdyż możemy w ten sposób zaryzykować ogromne środki, niejednokrotnie stanowiące oszczędności naszego życia.
Jest też szereg działań, których nie wykonamy w ogóle bez wkładu notariusza. Nie powołamy między innymi fundacji, która bezwzględnie wymaga stosownego aktu fundacyjnego. Ponadto testament również powinien mieć formę aktu notarialnego pod rygorem jego nieważności. To bardzo ważne czynności, które bezwzględnie powinny być przeprowadzane w zgodzie z panującym porządkiem prawnym.
Inne rodzaje umów – obecność notariusza specjalną formą ubezpieczenia
W naszej rzeczywistości prawnej każdego dnia zawiera się ogromną ilość umów, dotyczących praktycznie każdego aspektu naszego funkcjonowania. Umowy sporządzane przez notariuszy stanowią zaledwie procent wszystkich tego rodzaju dokumentów, będących w codziennym użytku. Jak można się zorientować, zjawisko to wcale nie napawa optymizmem. Forma aktu notarialnego jest bowiem bardzo dobrym zabezpieczeniem przed nieuczciwością którejś ze stron umowy. Notariusz bowiem ma za zadanie pozostać całkowicie bezstronny, zaś każdy akt sporządzany w jego kancelarii jest skrupulatnie badany pod kątem zgodności z obowiązującymi przepisami. Oznacza to, że umowa sporządzona przez notariusza nie może zawierać klauzul naruszających lub zmniejszających przysługujące prawa jakiejkolwiek ze stron. Jak można się domyśleć, bezpieczeństwo i zabezpieczenie interesów stron umowy jest wprost nie do oszacowania.
Ważne są również inne funkcjonalności takiego spisywania umów. Każdy akt notarialny bowiem otrzymuje specjalny numer w stosownym rejestrze, w którym przechowywana jest jego kopia. Oznacza to, że jeśli zgubimy taką umowę, to wystarczy udać się do kancelarii notarialnej i z rejestru wyciągnąć stosowny odpis. Dzięki temu nie narażamy się na żadne niebezpieczeństwo z tym związane. Ponadto forma aktu notarialnego dla umowy, w której powstaje jakakolwiek relacja dłużnik-wierzyciel pozwala temu drugiemu egzekwować swoje prawa bez konieczności uzyskania prawomocnego wyroku sądowego. Jak można się domyślać, zdecydowanie skraca to cały proces dochodzenia swoich praw, co w przypadku zadłużenia może mieć znaczenie kluczowe.
Jak widzimy zatem, umowa sporządzona w formie aktu notarialnego ma szczególną moc prawną, unormowaną przez przepisy obowiązującego prawa. Warto zatem zwracać na te możliwości szczególną uwagę, gdyż wiele z nich jest naprawdę korzystnych z punktu widzenia obu stron danego stosunku prawnego w formie stosownej umowy. Oczywiście takie działanie wiąże się z koniecznością poniesienia stosownego wydatku związanego z taksą notarialną i kosztami nabycia stosownych odpisów. Warto jednak zwrócić uwagę, że często są to niewielkie koszta w porównaniu z potencjalnymi stratami wynikającymi z braku takiego zabezpieczenia.
Podpis poświadczony notarialnie – niepełna ochrona
Notariusz może również poświadczyć sam podpis, jako zgodny z wzorem podpisu oraz autentyczny. Dokonuje się tego przy podpisywaniu umów i stanowi ograniczone zabezpieczenia. Ograniczone, gdyż w tym przypadku sprawdzana jest tylko zgodność podpisu – treść umowy pozostaje nienaruszona. Dlatego też nie gwarantuje to żadnej ochrony przed niekorzystnymi dla którejś ze stron zapisów w umowie. Jedyną ochroną jest ta przed podpisaniem przez niewłaściwą osobę lub próbą oszustwa podczas składania podpisu. Warto jednak wspomnieć o tej możliwości, gdyż niewielu zdaje sobie sprawę z jej istnienia.
Podsumowanie
Jak widać, zakres obowiązków notariusza jest bardzo szeroki. Istnieje szereg czynności prawnych, wymaganych dla swojej ważności sporządzenia odpowiedniego aktu notarialnego. Bez zachowania tej szczególnej formy, dane działanie nia ma odpowiedniego usankcjonowania prawnego i jest działaniem bezskutecznym, a nawet wręcz niezgodnym z prawem. Dlatego też warto bezwzględnie zapoznać się z tymi prawnymi wymaganiami i wszystkimi kwestiami z nimi związanymi.
Niezależnie jednak od tego, notariusz to specjalista, który jak nikt inny zadba o bezpieczeństwo obu stron sporządzanej umowy, dokładnie ją analizując pod kątem obowiązujących przepisów prawnych i zabezpieczając między innymi jej kopię. Dla własnego bezpieczeństwa zatem warto często zainwestować stosowne środki, które wydaje się na taksę notarialną. Jest to bowiem forma prawnej “polisy ubezpieczeniowej”, której zastosowanie może naprawdę mocno ochronić w przyszłości nasze interesy, zwłaszcza, jeśli gra toczy się o dużą stawkę.
